مطالعه تیمار روغن بزرک در چوب کبوده (Populus alba L.) به‌عنوان تیمار سنتی آثار تاریخی چوبی در برابر هوازدگی

بخش مهمی از آثار چوبی در فضای باز و در معرض هوازدگی قرار دارند. حفاظت از این آثار با توجه به ارزش‌های فرهنگی آن‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. پیشینه استفاده از روغن بزرک به چند قرن گذشته بازمی‌گردد و امروزه نیز به شکل سنتی در سطح وسیعی جهت تیمار آثار چوبی در فضای باز به کار می‌رود؛ بنابراین، ویژگی‌های تیمار چوب کبوده (Populus alba L.) با روغن بزرک تحت تأثیر هوازدگی موردمطالعه قرار گرفت. جذب روغن در فرایند تیمار بررسی شد و میزان آبشویی آن با استفاده از استاندارد BS EN 84:1997 اندازه‌گیری گردید. فرایند هوازدگی نیز با توجه به دستورالعمل ASTM 2565-99 انجام گرفت. نمونه‌ها پس از 300 و 800 ساعت هوازدگی از طریق رنگ سنجی، طیف‌سنجی FTIR و تصاویر SEM موردمطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که نمونه‌های تیمار شده مقاومت خوبی در برابر آبشویی دارند ولی تیمار روغن بزرک موجب تغییرات بصری زیادی در چوب می‌شود که این تغییرات در طول فرایند هوازدگی ادامه پیدا می‌کند. داده‌های طیف‌سنجی نیز گویای تخریب ساختاری نمونه‌های تیمار شده پس از هوازدگی بود به‌گونه‌ای که به شکل شکست و ایجاد ترک در ساختار سلولی در تصاویر میکروسکوپ الکترونی از سطح چوب دیده شد. به‌طورکلی، نتایج بر عدم عملکرد مناسب تیمار روغن بزرک در شرایط مطالعه در این تحقیق، جهت حفاظت چوب در فضای باز تأکید داشت